Land
Land
Sinds de Raad van State in 2019 het Programma Aanpak Stikstof (PAS) ongeldig heeft verklaard, is stikstofdepositie een veelbesproken onderwerp in Nederland. Landbouw, verkeer, industrie en de gebouwde omgeving zijn de belangrijkste bronnen van stikstofemissie en -depositie. Een te hoge stikstofbelasting is schadelijk voor natuur en gezondheid. Tegelijkertijd moet er ruimte blijven voor nieuwe ontwikkelingen. Hierdoor kan stikstofdepositie een knelpunt vormen bij ruimtelijke projecten, zoals nieuwbouw of bedrijfsuitbreidingen.
Veel Natura 2000-gebieden bevatten habitats die gevoelig zijn voor de verzurende en vermestende effecten van stikstofdepositie. In veel van deze gebieden ligt de stikstofdepositie boven de kritische depositiewaarde (KDW), de grens waarboven de kwaliteit van een habitat significant kan worden aangetast. Deze natuurgebieden zijn daardoor overbelast met stikstof. Ter bescherming en instandhouding van deze gebieden zijn binnen Europa doelen vastgesteld. In Nederland zijn deze instandhoudingsdoelstellingen vastgelegd in de Omgevingswet.
Om ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk te maken en tegelijk de instandhoudingsdoelstellingen voor natuurgebieden te behalen, werd in 2015 het Programma Aanpak Stikstof (PAS) ingevoerd. Hiermee konden activiteiten die stikstofdepositie veroorzaakten onder voorwaarden worden toegestaan. Op basis van het PAS werden hiervoor vergunningen of toestemmingen verleend. Op 29 mei 2019 oordeelde de Raad van State echter dat het PAS niet langer als toestemmingsbasis mocht worden gebruikt, omdat niet zeker was of de natuurdoelen met de maatregelen uit het programma konden worden gehaald. Als gevolg van deze uitspraak werden alle nieuwe en nog niet onherroepelijke vergunningen of toestemmingen voor projecten met stikstofdepositie ongeldig verklaard.
Voorheen bood het PAS ruimte voor nieuwe economische ontwikkelingen. Tegenwoordig moet voor alle voorgenomen activiteiten de stikstofdepositie in Natura 2000-gebieden nog steeds worden berekend met het rekenmodel AERIUS Calculator. Wanneer een activiteit mogelijk een (significant) negatief effect op een Natura 2000-gebied heeft, geldt een vergunningplicht voor een Natura 2000-activiteit op grond van de Omgevingswet.
Als een project leidt tot een toename van meer dan 0,00 mol N/ha/jaar, kan niet worden uitgesloten dat sprake is van een significant negatief effect op de instandhoudingsdoelstellingen van het betreffende gebied. In zulke gevallen kunnen projecten soms toch doorgang vinden door intern of extern te salderen. Hierbij worden toenames en afnames van stikstofdepositie tegen elkaar weggestreept, zodat per saldo geen significante toename resteert.
Een voorbeeld hiervan is een bedrijfsuitbreiding waarbij verouderde processen worden vervangen door modernere en schonere technieken. Zo kunnen negatieve effecten op Natura 2000-gebieden worden voorkomen. Salderen vormt daarmee een belangrijk middel om projecten vergunbaar te maken.
Wanneer salderen echter niet mogelijk is en het project tot een significante toename van stikstofdepositie leidt, moet een passende ecologische beoordeling worden uitgevoerd. In sommige gevallen kan ook een zogenoemde ADC-toets (alternatieven, dwingende redenen van groot openbaar belang en compenserende maatregelen) uitkomst bieden, waarmee een project alsnog gerealiseerd kan worden.
De voortdurende ontwikkelingen op het gebied van stikstof leiden regelmatig tot nieuwe inzichten en regelgeving. Belangrijk blijft hoe projecten binnen de kaders van de Omgevingswet, het provinciale beleid en de geldende jurisprudentie op een verantwoorde manier kunnen worden gerealiseerd. Peutz kan u daarbij adviseren.
Al in een vroeg stadium van een project of plan kunnen wij inschatten of sprake is van een mogelijke toename van stikstofdepositie. Met behulp van depositieberekeningen bepalen we of een project zonder meer kan worden uitgevoerd of dat saldering noodzakelijk is. Op basis daarvan kunnen we tijdig bijsturen en adviseren over de vervolgstappen, zoals het opstellen van een ecologische beoordeling of het aanvragen van een omgevingsvergunning voor een Natura 2000-activiteit. Ook de vergunningaanvraag kunnen wij volledig voor u verzorgen.
