De Omgevingswet is ingegaan op 1 januari 2024 en zorgt voor een vereenvoudiging van de regels voor de fysieke leefomgeving. Bovendien worden alle regels over ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water gebundeld wat leidt tot 4 verbeteringen:
- Inzichtelijk omgevingsrecht
- Leefomgeving centraal
- Ruimte voor lokaal maatwerk
- Snellere besluitvorming
Deze verbeteringen klinken natuurlijk erg mooi, maar vergt ook de nodige veranderingen. Burgers, bedrijven en overheden zijn samen verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het beheer van de fysieke leefomgeving. Daarom heeft De Omgevingswet gevolgen voor al deze partijen. De uitdaging die dat met zich meebrengt is voor elk van deze partijen anders. Om op passende wijze richting de Omgevingswet te koersen is maatwerk een must.
Integrale aanpak
De omgevingswet omvat een aantal nieuwe instrumenten, zoals omgevingsvisies, omgevingsplannen, programma’s en projectbesluiten. De wet vraagt, vanwege de bundeling van deze instrumenten, om een nieuwe manier van werken. Een integrale blik op de fysieke leefomgeving staat centraal. Dit is een grote verandering, die ook onzekerheid met zich meebrengt. Wij bekijken de leefomgeving echter al jarenlang op integrale wijze. Wij vinden het belangrijk om onze kennis over diverse onderwerpen te bundelen om zo op basis van een samenhangende benadering een optimaal advies te geven. Bij ruimtelijke ontwikkelingen kan een thema als geluid bijvoorbeeld bepalend zijn voor de uitwerking, maar ook doorwerken in hoe met andere onderwerpen omgegaan moet worden. Deze integrale aanpak komt een soepele vergunningverlening ten goede.
Omgevingswet voor bedrijven
Voor bedrijven is nu nog 'de Wet milieubeheer' van belang. Na de inwerkingtreding van de Omgevingswet gaat het niet meer over "inrichtingen met nadelige gevolgen voor het milieu", maar over "milieubelastende activiteiten". In het 'Besluit activiteiten leefomgeving' (Bal) staan algemene regels per milieubelastende activiteit en in welke gevallen een vergunningplicht geldt. Dat betekent dat een bedrijf in beeld moet brengen welke activiteiten plaatsvinden en welke regels gelden per (te onderscheiden) activiteit.
Gezonde leefomgeving
Gezondheid krijgt een centrale rol binnen de toekomstige systematiek, omdat de fysieke leefomgeving van grote invloed is. De impact van geluid, luchtkwaliteit, maar ook duurzaamheid is hier sterk mee verweven. Door duurzaamheid integraal mee te nemen in ruimtelijke plannen verlagen we de druk op onze leefomgeving. Door de Omgevingswet krijgen de overheden meer mogelijkheden om eigen duurzaamheidsambities vast te leggen. Maar veel gemeenten kennen nu ook al de nodige duurzaamheidsambities en wij weten hoe ruimtelijke ontwikkelingen op verantwoorde wijze binnen de geldende wet- en regelgeving mogelijk is.
Participatie
Een belangrijke verandering onder de Omgevingswet is de sterke nadruk op participatie. Een initiatiefnemer is verplicht om aan te geven hoe belanghebbenden (stakeholders) betrokken zijn bij het initiatief (participatie). Door de omgeving vroegtijdig te betrekken wordt kwaliteit toegevoegd aan de plannen en ontstaat er meer draagvlak voor ruimtelijke ontwikkelingen. Om participatie vorm te geven stellen overheden participatiebeleid op dat duidelijkheid moet geven wanneer er sprake is van voldoende participatie. Het is in ieder geval duidelijk dat participatie verplicht is en dat vraagt om een heldere communicatie richting de omgeving. In onze adviezen houden wij daar al rekening mee. Hoe communiceer je naar de omgeving en voldoe je aan de participatieverplichting?
DSO
Op dit moment zijn er nog verschillende digitale loketten voor de indiening van plannen/aanvragen:
- Omgevingsloket Online (OLO),
- Activiteitenbesluit Internet Module (AIM)
- Ruimtelijkeplannen.nl
De omgevingswet gaat gepaard met een grote digitaliseringsopgave. Er wordt een nieuw Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) ontwikkeld dat in de toekomst zorgt voor minder administratieve lasten voor burgers en bedrijven. Initiatiefnemers, overheden en belanghebbenden kunnen snel zien wat is toegestaan in de fysieke leefomgeving. Naar verwachting draagt dit digitale loket bij aan het streven om omgevingsrecht inzichtelijker en eenvoudiger te maken.
Advisering door Peutz
We hebben specialisten op het gebied van de Omgevingswet en kunnen u adviseren bij technische, inhoudelijke en juridische vraagstukken, maar we kunnen ook een Omgevingswet cursus (op locatie) verzorgen, zodat u en uw collega's zelf kunnen beoordelen welke gevolgen de nieuwe Omgevingswet heeft. Voor meer informatie kunt u contact opnemen Irene Kalverboer