Castellum

Castellum bestaat uit een grote theaterzaal (750 stoelen), drie bioscoopzalen, een kleine “vlakke vloer” zaal (270 stoelen), een restaurant en drie foyers. De kleine zaal met uitschuifbare tribune is bedoeld voor intieme toneelvoorstellingen en popmuziekconcerten. De grote theaterzaal is bedoeld voor toneel, versterkte muziek, congressen, musicals en opera, en niet voor symfonische muziek. De grote zaal heeft een ruime orkestbak (ca. 90 m2) ten behoeve van opera die deelbaar is en voorzien is van een lift over 2 lagen.

Bijdrage van Peutz

Peutz heeft bij dit project op veel verschillende terreinen adviesdiensten geleverd. Het betreft o.a. adviezen inzake de ruimteakoestiek van de zalen en alle andere ruimten, externe en interne geluidisolatie, installatiegeluid, bouwfysica, brandveiligheidsaspecten en windklimaat.

Zeer compact gebouw

Castellum is op een relatief klein oppervlak, slechts 2.100 m², gebouwd. De benodigde ruimte om alle functies zoals zalen, kleedkamers, kantoren en horecaruimten in het gebouw onder te brengen is echter ruim driemaal zo groot. In een intensief en interactief ontwerpproces, waarbij ook de onderlinge geluidisolatie-eisen maatgevend waren, is een zeer compact gebouw gerealiseerd. Het ontwerp van Dirk Jan Postel (Kraaijvanger Urbis Architecten) kreeg hiervoor de Stimuleringsprijs Stichting Intensief Grondgebruik 2000.

Gelijktijdig gebruik zalen

Vanaf het eerste ontwerp tot en met oplevering is veel aandacht gegeven om gelijktijdig gebruik van de kleine zaal, de grote theaterzaal en de filmzalen mogelijk te maken en er voor te zorgen dat de aanpandige woningen geen overlast ondervinden. Uiteindelijk zijn alle bioscoopzalen in de kelder onder de grote zaal gerealiseerd en als (semi-)doos-in-doos constructies uitgevoerd. Om daarbij nog gelijktijdig gebruik van de kleine zaal met de grote theaterzaal mogelijk te maken is de kleine zaal volledig als een zogenaamde ‘doos-in-doos’-constructie gebouwd, hetgeen voor een theater in Nederland vrij uniek is.

Creativiteit

Een creatieve oplossing om de beperkte variabele akoestiek, die voor de combinatie van functies wenselijk is, in de grote zaal te realiseren, is gevonden door op brugniveau uitschuifbare gordijnen te realiseren. De benodigde onregelmatigheid van de wanden ten behoeve van een zekere verstrooiing van geluid voor muziek bij opera is vertaald in gekromde elementen die tegelijkertijd als verlichting dienst doen.

Brandveiligheid

Ten aanzien van brandveiligheid is intensief meegedacht met het ontwerpteam en zijn berekeningen uitgevoerd van de rookverspreiding (vultijdberekening) en de vuurbelasting, waarbij de totale vuurbelasting in de zaal is bezien inclusief de vuurbelasting van de theaterstoelen en van het decor. Hierdoor kon worden voldaan aan de brandveiligheidsregels zonder toepassing van RWA, rookluiken of sprinkler.

Diverse laboratoriatesten

De theaterstoelen zijn in het akoestisch laboratorium van Peutz getest op hun akoestische eigenschappen. Verder is de lucht- en waterdichtheid van de gebouwschil vóór uitvoering getest in het bouwfysische laboratorium en is een bezonningsonderzoek uitgevoerd vanwege de nabije ligging van woningen en de hoogte van de toneeltoren. Middels een 1:250 maquette van de stedenbouwkundige omgeving is in de windtunnel onderzoek gedaan naar het windklimaat rondom Castellum.

Bouwfysische controles

Middels regelmatige bouwfysische controles zijn de beoogde akoestische doelstellingen tijdens de uitvoeringsfase bewaakt en uiteindelijk ook volledig gerealiseerd. Zo is onder meer een geluidniveaureductie voor popmuziek vanuit de kleine zaal van meer dan 85 dB(A) bereikt naar de aanpandige woningen. Hierdoor zijn zelfs binnen de wettelijke geluidnormen ’s nachts in de kleine zaal popconcerten mogelijk. De resultaten van de opleveringsmetingen geven aan dat aan alle gestelde eisen wordt voldaan.

Opdrachtgever
Gemeente Alphen aan den Rijn
Stad
Alphen aan den Rijn
Land
Nederland