Programmatische Aanpak Stikstof: wie het eerst komt het eerst maalt

Sinds 10 januari 2015 ligt het ontwerp Programma Aanpak Stikstof ter inzage. Iedereen kan tot en met 20 februari 2015 zienswijzen indienen. De Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) verbindt ecologie en economie. De PAS moet daardoor de huidige vergunningverlening Natuurbeschermingswet vlot trekken.

PAS

Het programma bevat maatregelen die leiden tot een afname van stikstofdepositie (gericht op de uitstoot vanuit de landbouw) en herstelmaatregelen die leiden tot een versterking van de natuurwaarden in de Natura 2000-gebieden. Hierdoor wordt ruimte gecreëerd voor nieuwe economische activiteiten, zoals bedrijfsuitbreidingen. De PAS zal echter geen uitkomst bieden voor bestemmingsplannen die leiden tot mogelijk significant negatieve effecten op Natura 2000-gebieden.

Stikstofdepositie

Stikstofdepositie leidt tot vermesting en/of verzuring van de bodem. In natuurgebieden kan dit negatieve effecten hebben op de aanwezige, beschermde flora en fauna. Stikstofdepositie ontstaat bij de uitstoot van ammoniak, met name bij veehouderijen, en bij de uitstoot van stikstofoxiden als product van verbrandingsprocessen, dus vanwege verkeer, industrie, huishoudens e.d. Voor veel natuurgebieden in Nederland is al sprake van een mogelijk significant verstorend effect bij een zeer geringe toename van de stikstofdepositie. Dit leidt vaak tot onvergunbare situaties.

Externe saldering

Vooral voor nieuwe inrichtingen of bij uitbreiding van activiteiten bij een bestaande inrichting die een relevante stikstofuitstoot kennen, is het momenteel niet mogelijk om een Nbw vergunning te verlenen. Voor dergelijke situaties is het onder het huidige regime van de Natuurbeschermingswet wel mogelijk om extern te salderen. Dit houdt in dat bij de vergunningverlening de depositie van een nieuwe of gewijzigde inrichting weggestreept kan worden tegen de depositie van een andere inrichting die zal verdwijnen of is verdwenen. Deze mogelijkheid verdwijnt echter onder de PAS.

Wie het eerst komt het eerst maalt

Onder het PAS zal een grenswaarde van 1 mol N/ha/jaar gaan gelden ten aanzien van vergunningplicht. Als de stikstofdepositie ter plaatse van stikstofgevoelige habitattypen onder deze grenswaarde blijft is geen Nbw vergunning nodig. Wel is dan meestal nog een melding noodzakelijk. Bij vergunningplicht is het binnen de PAS echter niet meer mogelijk extern te salderen. Er zal dan beroep moeten worden gedaan op de zogenaamde 'ontwikkelruimte'. De hoeveelheid ontwikkelruimte verschilt per Natura 2000-gebied en is niet oneindig. Bij de toedeling van de ontwikkelruimte geldt bovendien: wie het eerst komt het eerst maalt. De ontwikkelruimte wordt steeds voor een periode van 6 jaar vastgelegd.

Interimmers

Er zijn veel bedrijven die ná de referentiedatum waarop een Natura 2000-gebied is aangewezen volgens de Europese Habitatrichtlijn of Vogelrichtlijn zijn opgericht of gewijzigd, maar géén Nbw vergunning hebben. De PAS noemt dergelijke bedrijven “interimmers”. Als er vergunningverlening nodig is voor nieuwe activiteiten of uitbreidingen zal als uitgangspunt de door het bedrijf veroorzaakte feitelijke depositie vóór inwerkingtreding van de PAS worden genomen. Alleen voor het deel van de depositie dat veroorzaakt wordt door de uitbreiding of nieuwe activiteit zal er ontwikkelingsruimte in het kader van de PAS moeten worden aangevraagd, tenzij de bijdrage niet hoger is dan 1 mol N/ha/jaar.

Overgangsbepaling

Het is nog niet bekend wanneer de PAS exact in werking zal treden. De zienswijzen op de ontwerp PAS zullen eerst moeten worden verwerkt. Half april zal het PAS worden vastgesteld. De verwachting is dat het PAS niet eerder dan in de zomer van 2015 in werking zal treden. Wilt u bij uw vergunningaanvraag toch externe saldering toepassen? Dat kan door gebruik te maken van het overgangsrecht, waarbij een vergunningaanvraag die voor de inwerkingtreding van de PAS is ingediend, onder het huidige regime van de Natuurbeschermingswet kan worden doorlopen.

Contactpersonen:

en