Met grote zorgvuldigheid worden het door Berlage ontworpen monument en het monumentale interieur uit 1915 opgeknapt. Peutz is bij deze restauratie betrokken als adviseur brandveiligheid en bouwfysica.
Uitzonderlijk geheel
Het Jachthuis Sint Hubertus in Hoenderloo is een uitzonderlijk object. Er is veel gelegen aan het behoud van het gebouw en het interieur, die in 1915 door Berlage als één geheel zijn ontworpen. Die uitdaging wordt aangegaan door Architectenbureau Fritz onder regie van de Rijksgebouwendienst. Met name het thermisch klimaat en de vochthuishouding hebben in de voorbereiding van de restauratie aandacht gekregen. Ook zijn onderzoeken uitgevoerd naar de lichtbelasting op waardevolle, antieke objecten ten gevolge van daglicht en kunstlicht.
Klassiek gebouw, klassiek binnenklimaat?
Om schade aan het interieur te voorkomen wordt ervoor gezorgd dat de temperatuur in het gebouw minimaal 15°C is en dat snelle veranderingen van de temperatuur worden voorkomen. Als bijvoorbeeld bezoek wordt verwacht, worden de ruimtes die door het bezoek zullen worden gebruikt in een periode van enkele dagen (!) opgewarmd tot een aangename 20°C. Ook snelle temperatuurfluctuaties door bijvoorbeeld zoninstraling worden voorkomen. Een automatische sturing van de buitenzonwering was hiervoor een optie, maar gekozen is voor een eenvoudige, doch pragmatische oplossing: de buitenzonwering wordt zoveel mogelijk gesloten gehouden. Dit voorkomt tevens dat het interieur lichtschade oploopt.
Luchtvochtigheid beheersen
Meer nog dan de temperatuur is de luchtvochtigheid van belang voor het behoud van de collectie. Aanvankelijk werd vooral gevreesd voor een te lage luchtvochtigheid, die zou kunnen leiden tot scheurvorming in de veelal houten interieur- en kunstobjecten en natuurlijk het gebouw zelf. Daarom werd onderzocht of een beperkte actieve bevochtiging mogelijk zou zijn. Uit de onderzoeken kwam echter naar voren dat de periode waarin bevochtiging mogelijk gewenst zou zijn beperkt was en dat actieve bevochtiging juist zou leiden tot een nog groter risico op oppervlaktecondensatie of schimmelvorming. Daarom is ervoor gekozen geen bevochtiging toe te passen.
De restauratie wordt grotendeels in de winterperiode uitgevoerd en daarom is ook voor de periode waarin de restauratie wordt uitgevoerd onderzocht of, en zo ja welke vorm van verwarming en bevochtiging mogelijk is.
Unieke brandveiligheidsoplossing
Om de brandveiligheid van het gebouw te verbeteren wordt het Jachthuis gecompartimenteerd en wordt een geheel nieuwe brandmeldinstallatie aangelegd. Bij de compartimentering wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van de bestaande, historische elementen van het gebouw. Van twee teakhouten deuren wordt de brandwerendheid opgewaardeerd met behulp van een opschuimend verfsysteem. Dit is een unieke toepassing van een dergelijk verfsysteem en daarom is in het brandlaboratorium van Peutz een onderzoek gedaan naar de bijdrage die het verfsysteem kan leveren aan de brandwerendheid, bij verschillende laagdiktes.
Voor de brandmeldinstallatie is gezocht naar een vorm waarbij het interieur zo min mogelijk wordt ontsierd door moderne componenten zoals rookmelders. De oplossing werd gevonden in de vorm van aspiratiemelders, waarvoor in de monumentale plafonds slechts kleine gaatjes hoeven te worden gemaakt. De rest van de brandmeldinstallatie bevindt zich tussen de plafonds en de daarboven gelegen vloer en wordt van bovenaf aangelegd. De gemetselde plafonds van geglazuurde baksteen hoeven hierdoor niet te worden beschadigd.
LED-pijlen markeren vluchtroute
Ook de groene transparanten met vluchtrouteaanduidingen zouden misstaan. In het Jachthuis Sint Hubertus zijn de wanden, vloeren, plafonds, meubels, kleuren en kunst oorspronkelijk door Berlage als één Gesamtkunstwerk ontworpen en het bijzondere aan dit monument is dat dit alles is behouden. Gezocht is naar een alternatieve manier om de vluchtroutes aan te duiden en die is gevonden in de vorm van LED verlichting die door het tapijt heen zichtbaar is, in de vorm van een pijl die de vluchtrichting aangeeft.
Meer informatie is ook te vinden op de Rijksgebouwendienst-website.
Contactpersoon: a.keuning [at] zoetermeer.peutz.nl (Arjen Keuning)