Depot Boijmans Van Beuningen

foto
Ossip van Duivenbode

Het gebouw is een publiek toegankelijk kunstdepot in het centrum van Rotterdam. Het 15.000 m2 tellende gebouw heeft de vorm van een uitbuikende kom, die dankzij de kleine footprint oogt alsof die de grond niet raakt, met bovenin een overstek van 10 meter. De uitdaging was om het depot zo te ontwerpen dat het volledig zou worden opgenomen in het Museumpark. Door het, met 1.664 panelen van spiegelend glas, spiegelend te maken, is het een kunstwerk op zich geworden. Het weerspiegelt zowel de dynamische skyline van Rotterdam als voorbijtrekkende wolkenpartijen, waardoor het er dagelijks anders uitziet.

Stabiel binnenklimaat door passieve conservering en ventilatie

Tijdens het ontwerp en de realisatie is veel aandacht gegaan naar het realiseren van een stabiel binnenklimaat. In de afgesloten depotruimten is een stabiel binnenklimaat goed te realiseren door de massief betonnen structuur en het ontbreken van ramen. Dit noemen we passieve conservering. Evenwel is tijdens de ontwerpfase het beoogde concept onderzocht op goede werking en effectiviteit van het ventilatieprincipe in een van de klimaatkamers van het Laboratorium voor Bouwfysica van Peutz in Mook.

Vijf verschillende klimaatzones

Bezoekers zien het resultaat van 174 jaar verzamelen. Meer dan 151.000 verzamelde kunstwerken opgeslagen bij elkaar, gerangschikt en gestructureerd in veertien depotruimten. Voor een adequate conservering telt het gebouw vijf klimaatzones, bedoeld voor verschillende soorten kunst. De conservering staat op gespannen voet met de publieke functie, aangezien bezoekers met hun aanwezigheid zorgen voor extra warmte- en vochtbelasting hetgeen kan leiden tot verstoring van het museaal klimaat.

Depot

De blikvanger van het ontwerp: het atrium

In het centrale atrium, waar eveneens in grote glazen vitrines kunstwerken worden getoond, lag de totstandkoming van een stabiel binnenklimaat minder voor de hand. Dit komt onder meer door de hoogte van het atrium, met de elkaar kruisende trappen, de dakramen en de aanwezigheid van publiek. Hoge ruimten kunnen ongewenste luchtstromingen genereren door het zgn. schoorsteen effect. Via dakramen komt zonnewarmte en daglicht binnen die beide een onwelkome invloed kunnen hebben op conservering. De aanwezigheid van publiek geeft sterke fluctuerende warmte- en vochtbelasting in een ruimte. In hoeverre deze aspecten nog acceptabel zijn, is onderzocht aan de hand van een aantal computersimulaties (o.b.v. Computational Fluid Dynamics, CFD).  

Atrium
Foto: Ossip van Duivenbode

Eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld

Het gebouw is voorzien van een inpandige expeditieruimte, quarantaineruimten, enkele restauratie-ateliers. Op de bovenste verdieping bevindt zich een restaurant, een conferentieruimte en een groot dakterras dat prachtig uitzicht biedt over de stad. Op dit dakterras zijn zelfs bomen aangeplant, enerzijds sfeerverhogend, anderzijds ter compensatie van bomen die moesten wijken voor de bouw van dit nieuwe depot. Deze bomen zijn overigens ergens anders herplaatst en de bomen de bomen op het dakterras is drie jaar lang voorbereid op de weersomstandigheden op 35 meter hoogte.
 

Dakterras
Foto: Ossip van Duivenbode

Brandveiligheid en inbraakpreventie

Zoals in alle museale gebouwen staat brandveiligheid, en dan met name ontvluchting, op gespannen voet met inbraakveiligheid. Wij introduceerden een adequate oplossing om zowel de brandveiligheid als de inbraakveiligheid goed op te lossen, zonder dat in het dagelijkse gebruik hinder wordt ondervonden van de maatregelen die in dit project zijn geïntroduceerd. Tijdens de ontwerpfase is hierover uitgebreid gesproken met de verschillende stakeholders. Tijdens de bouw voerden wij inspecties uit om te controleren of de geadviseerde voorzieningen op een juiste manier door de aannemer werden verwerkt.

 

Opdrachtgever
Gemeente Rotterdam en Museum Boijmans Van Beuningen
Stad
Rotterdam
Land
Nederland